Hoofdstuk 1: Publiek rechterlijk bouwrecht
Vragen en antwoorden:
1 Hoe is – in volgorde van belangrijkheid – de rechterlijke macht opgebouwd?
- Het kantongerecht behandelt naar verhouding de minder belangrijke zaken (waaronder overtredingen) en speelt ook een voorname rol bij arbeidsgeschillen.
- De rechtbank behandelt alle civiele zaken, evenals strafzaken en misdrijven. Bovendien fungeert ze als instantie voor hoger beroep in kantongerechtzaken.
- Het gerechtshof behandelt in hoger beroep de daarvoor in aanmerking komende zaken van de rechtbank.
- De Hoge Raad is het hoogst rechtscollege in ons land. Hij behandelt in hoofdzaak de zogenoemde cassatierechtspraak en zorgt hiermee vooral voor de eenheid in de rechtspraak.
2 Noem een viertal belangrijke grondrechten die in de Grondwet zijn geregeld.
- het discriminatieverbod;
- de vrijheid van godsdienst, levensovertuiging en meningsuiting;
- de onaantastbaarheid van het menselijk lichaam;
- het brief en- en telefoongeheim;
- de vrijheid van onderwijs.
3 Wat wordt er verstaan onder de Kroon?
Het staatshoofd en de ministers vormen samen de regering, ook wel de Kroon genoemd.
4 Door wie wordt in Nederland de rechterlijke macht uitgeoefend?
De rechterlijke macht wordt uitgeoefend door voor het leven benoemde onafhankelijke rechters. In de strafrechtspraak behandelen zij zaken waarbij burgers een wet hebben overtreden, in principe dus geschillen tussen staat en onderdaan. In de burgerlijke (civiele) rechtspraak behandelen zij geschillen tussen burgers onderling en treden zij als scheidsrechters op. Soms treden zij ook als scheidsrechters op tussen staat en burgers.
5 Wie zijn de Staten-Generaal?
De Staten-Generaal bestaat uit een door het volk gekozen Eerste en Tweede Kamer. De Eerste kamer, ook wel de Senaat genoemd, heeft 75 leden en treedt om de vier jaar af. De leden worden gekozen door de Provinciale Staten en dus indirect door het volk. De Tweede Kamer heeft 150 leden en wordt rechtstreeks door het volk gekozen. Om de vier jaar treedt hij in zijn geheel af.
6 Wie is de Raad van State?
Het hoogste en oudste adviesorgaan van de Kroon is de Raad van State, die onder andere gehoord moet worden bij elk ontwerp van wet. De raad staat onder voorzitterschap van de Koning(in) en bestaat verder uit maximaal 24 leden en een met de dagelijkse leiding belaste vicepresident. De taak van de Raad van State bestaat in hoofdzaak uit:
- het adviseren van het staatshoofd;
- het adviseren van de Kroon;
- rechtspraak.
7 Wie vormen de Gedeputeerde Staten?
Gedeputeerde Staten (GS) vormen het dagelijks bestuur van een provincie. De leden worden door de Provinciale Staten benoemd en kunnen geen deel uitmaken van de Provinciale Staten.
8 Wie vormt het dagelijks bestuur van een gemeente?
Het bestuur van een gemeente bestaat uit:
- de gemeenteraad;
- het college van burgermeester en wethouders;
- de burgermeester.
9 Door welk bestuursorgaan wordt een keur uitgevaardigd?
Door de bestuur van waterschap. De keuren hebben, voordat zij rechtskracht bezitten, de goedkeuring van Gedeputeerde Staten.
10 Wat verstaat men onder een ministeriële regeling?
Wanneer een wet of AmvB (Algemene Maatregel van bestuur) is vastgesteld, kan de betrokken minister deze door middel van een ministeriële regeling nader uitwerken. Ten opzichte van een wet of AMvB heeft een ministeriële regeling het voordeel dat zij zeer se worden aangepast aan de technische ontwikkelingen, bijvoorbeeld bij het vastleggen van meetmethoden. Bij het uitvaardigen van een regeling is het niet nodig dat de Raad van Staten wordt gehoord. In het algemeen gaat het om detailzaken. Voorbeelden hiervan zijn:
- de Arboregeling waarin de keuring van hijskranen is geregeld;
- de regeling Bouwbesluit aansluitvoorwaarden.
11 Wat verstaat de Nederlandse wet onder een rechtspersoon?
Een rechtspersoon is een bij authentieke akte in het leven geroepen organisatie vorm. Een authentieke akte is een bewijsstuk dat is opgemaakt door een hiervoor bevoegde ambtenaar in functie, bijvoorbeeld een notaris of een ambtenaar van de burgerlijk stand en dat is ingeschreven in een daartoe bestemd openbaar register.
12 Wie vormen de Europese Raad?
De Europese Raad wordt gevormd door de staatshoofden, regeringsleiders en de voorzitter van de Europese Commissie. Zij worden bijgestaan door hun ministers van Buitenlandse Zaken.
Opdrachten Hoofdstuk 1
Opdracht 1
Verklaar het verschil tussen de Staatscourant en het Staatsblad.
De Staatscourant is een officiële nieuwsblad van de regering dat dagelijks op werkdagen verschijnt. Waarin dagelijkse feiten in worden genoemd. Het Staatsblad in tegenstelling tot de Staatscourant verschijnt alleen als er iets bijzonders moet worden bekendgemaakt: een wet, een AMvB, soms een KB (Koninklijk Besluit)
Opdracht 2
Maak het verschil duidelijk tussen een AMvB en een ministeriële regeling.
Omdat de ministeriële regeling meer van toepassing is op detailzaken is hier van het voordeel dat de aanpassingen snel doorgevoerd kunnen worden. De Raad van Staten hoeft daarbij niet te worden gehoord (zie vraag 10).
Opdracht 4
Verklaar de twee betekennissen van het begrip “jurisprudentie”.
- De rechter geeft uitleg of een interpretatie van een wet bij problemen of twist die door bepaalde partijen worden aangedragen.
- Een andere uitleg van het woord “jurisprudentie” is de verzameling van vonnissen waarin deze leer is te vinden. Verzameling van rechterlijke uitspraken.
Opdracht 5
Geef in het kort weer wat de taken zijn van de Europese Commissie.
De Europese Commissie is in de eerste plaats de beschermster van de Europese verdragen. Daarnaast heeft zij nog de volgende taken:
- Zij oefent toezicht uit op de juiste toepassing van de overeengekomen Europese verdragen en van op basis van deze verdragen genomen besluiten.
- Zij leidt inbreukprocedures in tegen de lidstaten en maakt ze eventueel bij het Hof van Justitie aanhangig.
- Zij legt eventueel boetes op aan particulieren, bedrijven en organisaties in het kader van mededingbeleid.
- In het kader van wetgeving beschikt de Europese Commissie als enige over het recht van initiatief.
- De commissie is het uitvoerend orgaan van de Europese Unie. Als zodanig stelt zij voor de uitwerking en toepassing van de overeengekomen verdragen Europese richtlijnen op.
