Assemblagefunctie van de bouw
Inleiding:
Een gebouw wordt gerealiseerd door het samenvoegen van bouwmaterialen. We
onderscheiden drie niveaus:
onderscheiden drie niveaus:
- Aanpasbouw, (op de bouwplaats bewerken van bouwmaterialen)
- Montagebouw, (op de bouwplaats verbinden of samenvoegen van elementen zonder dat deze verder een bewerking ondergaan)
- Assemblagebouw
Bij bouwproject woonklok 14, is er sprake van assemblagebouw. Hierbij worden elementen samengevoegd en/of verbonden zonder dat de afzonderlijke elementen bewerkingen op de bouwplaats ondergaan. De samen te voegen elementen worden ontworpen en geproduceerd door verschillende leveranciers. De leveranciers zijn alleen verantwoordelijk voor hun eigen product en dus niet voor de assemblage. Hiervoor is namelijk de hoofdaannemer verantwoordelijk. Assemblagebouw stelt hoge eisen aan maatbeheersing en is alleen mogelijk wanneer er maattoleranties worden afgesproken.
Sommige bouwdelen van ons project worden in het werk gemaakt (in situ) terwijl andere bouwdelen door toeleveranciers worden geprefabriceerd.
Bij het assembleren onderscheiden we de volgende onderdelen:
Bouwmaterialen:
De hiermee bedoelde materialen worden niet voor een specifieke gebouwfunctie gemaakt.
Ze worden op de bouwplaats in situ verwerkt tot een specifiek bouwdeel. (balken, planken, profielen in handelsafmeting)
Bouwproducten:
Een bouwproduct is ontworpen met een specifieke functie, is projectonafhankelijk en is veelal uit voorraad leverbaar. Het zijn kant en klaar producten die zonder bewerking gemonteerd kunnen worden (dakpannen, gevelstenen, wastafels e.d.).
Bouwelementen:
Bouwelementen worden geleverd voor een specifiek project. Voor het produceren van deze elementen is dus de nodige informatie van een project noodzakelijk. Bouwelementen zijn meestel niet uit voorrad leverbaar, maar worden op bestelling gefabriceerd. (systeemvloeren, dakplaten, trappen, systeemwanden e.d.)
Projectelementen:
Voor projectelementen is veel meer projectinformatie nodig dan voor bouwelementen. De vorm van de elementen is projectafhankelijk en vergt veel voorbereiding. Er moeten vormtekeningen worden gemaakt en gecontroleerd. Het productieproces wordt per project bepaald wat meer tijd kost dan het fabriceren van bouwelementen.
Standaardisatie verlaagt de kosten van geprefabriceerde elementen. Hierdoor is een verschuiving mogelijk van projectelement naar bouwelement.
Ons project bestaat uit een combinatie van prefab elementen en in situ vervaardigde bouwdelen. Er moeten dus verschillenden elementen aan of in elkaar worden gemonteerd. Tussen de elementen zijn verbindingen nodig die bouwknopen worden genoemd. Er moeten duidelijke afspraken worden gemaakt over de uitvoering van deze verbindingen.
Deze bouwmethode vraagt veel coördinatie en voorbereiding, van flexibiliteit in de uitvoering is geen sprake (figuur 1).
figuur 1
Uitvoering en assemblage:
Onderbouw
Bij woonblok 14 wordt er gebruik gemaakt van mortelschroefpalen, ook wel avegaar of boorpaal genoemd. Dit is een in de grond gevormde grondverwijderende betonpaal die op hoogte wordt afgewerkt en uitgevoerd wordt met een kopwapening. Bij de installatie van een mortelschroefpaal wordt een holle avegaar, die aan de onderzijde is afgedicht met een klep, rechtsom op de juiste vooraf bepaalde diepte geschroefd. De lengte en diameter van de paal kan eventueel in het werk aangepast worden. Vervolgens wordt de holle avegaar volgepompt met beton en langzaam zonder te draaien omhoog getrokken. Daarna vult de ontstane paalschacht zich gelijkmatig met beton en wordt de paal op maaiveld afgestort. De vrijkomende grond wordt met een minikraan afgevoerd. Daarna wordt de wapening aangebracht en wordt de paal op hoogte afgewerkt. Koppensnellen is dus bij ons systeem overbodig.
De funderingsbekisting kan nu worden aangebracht. Er is gekozen voor het toepassen van verloren prefab bekistingselementen. De bekisting bestaat uit standaardelementen en in verstek gezaagde hoekelementen. Met de elementen worden krammen, pennen en hoekprofielen meegeleverd om de funderingskist in het werk te plaatsen.Voordat de bekistingselementen worden geplaatst, wordt de maatvoering uitgezet en dient men het zandbed uit te vlakken. De bekistingselementen zijn makkelijk te zagen en dus gemakkelijk over de paalkoppen te plaatsen. Wanneer de elementen geplaatst zijn worden er sparingen aangebracht ten behoeve van doorvoeren installaties. De wapeningskorven worden in de fabriek geprefabriceerd en bovenop de bekistingselementen geplaatst. De wapening ter plaatse van de doorvoeren wordt aangepast. Voordat men de wapening in de kist laat zakken worden er afstandhouders geplaatst. Nadat de wapening is geplaatst wordt de kist om de 60 cm afgekranst met bovenbeugels en balken. De buizen t.b.v. de doorvoeren worden nu geplaatst en hierna kan het beton worden gestort. Wanneer de fundering is geplaatst kunnen de installateurs de leidingen plaatsen.
De begane grondvloer wordt uitgevoerd door middel van combinatievloeren. Combinatievloeren zijn in het werk samengestelde systeemvloeren die bestaan uit prefab betonnen voorgespannen T-vormige balkjes, met daartussen polystyreen elementen.
De liggers worden op de opleggingen geplaatst en tussen de liggers worden de vulelementen aangebracht, die als bekisting voor de betonlaag en als vloerisolatie dienen. Na montage van de balken en elementen, wordt het geheel afgestort met een betonlaag (druklaag), die samen met de liggers de constructievloer vormt (figuur 2).
figuur 2
Bovenbouw
Er wordt gebruik gemaakt van wandbekisting met breedplaatvloeren, waarbij gestorte betonwanden worden gecombineerd met prefab breedplaatvloeren. De in situ betonwanden worden gemaakt met een stalen wandbekisting. De bekisting wordt volledig project gereed op de bouwplaats afgeleverd. Een wandbekisting bestaat uit twee delen. Een stelwand die als eerste wordt geplaatst en met schoren zuiver verticaal wordt afgesteld. Na het aanbrengen van de wapening volgens de wapeningstekeningen van de constructeur, en installatievoorzieningen worden kopschotten aangebracht. Vervolgens wordt de sluitwand aangebracht en kan er gestort worden (figuur 3).
figuur 3
De breedplaatvloeren (figuur 4) worden volledig geprefabriceerd en direct vanaf de vrachtauto in het werk gemonteerd volgens legschema van de leverancier. Ter plaatsen van de breedplaatvloeren worden één dag voor het leggen van deze vloeren ondersteuningen in de vorm van stempels en baddings aangebracht. Na het aanbrengen van verdeel en bovenwapening, en installatievoorzieningen kan het beton gestort worden. Voor het uitvoeren van een breedplaat is een randkist nodig en voor de veiligheid een leuning langs de vloerrand.
figuur 4
Ter plaatse van de eerste verdiepingsvloer moeten er geveldragers geplaatst worden. Deze worden door een leverancier gefabriceerd en volgens werktekeningen in het werk gemonteerd. Geveldragers kunnen op verschillende wijze verankerd worden. Indien er gebruik wordt gemaakt van een in het werk te storten ankerrail dan dient men er rekening mee te houden dat de ankerrail aan de bekisting van de braadplaatvloer wordt gemonteerd en er extra bijlegwapening geplaatst dient te worden alvorens men de vloer gaat storten. In onze situatie worden de geveldragers bevestigd middels chemische ankers en kunnen later, tijdens of vooraf aan het opgaand metselwerk, in situ worden aangebracht (figuur 5)
figuur 5
Bepaling bouwtijd
Bij het wanden-breedplaatsysteem is de dagcyclus gebaseerd op een productie van drie wanden en twee vloervelden per dag. Hierbij moet er rekening worden gehouden dat het leggen van vloeren altijd pas plaats kan vinden nadat minimaal drie wanden gereed zijn.
De bouwtijd wordt bepaald door middel van een doorloopschema. De capaciteit en inzet van de bouwkraan dient zorgvuldig afgestemd te worden op de dagcyclus.
gevel kap
Installaties
Leidingen en kanalen van luchtbehandelinginstallaties instorten in ter plaatse
gestorte vloeren heeft voordelen. Maar er moeten een aantal zaken duidelijk zijn. Wie brengt wat, waar aan en wanneer? Als de gegevens niet op tijd bekend zijn en er geen goede afspraken tussen partijen zijn gemaakt, gaat dat ten koste van de cyclus.
Gevelsluiting
De voordelen van gietbouw worden ten volle benut door integratie van de gevelsluiting in de ruwbouwfase. De detaillering van de wand- en vloeraansluitingen verdient
dan ook bij de uitwerking van het ontwerp de nodige aandacht. Door deze integrale
aanpak kan direct met de afbouwwerkzaamheden gestart worden.
De prefab elementen komen op vrachtwagens op de bouwplaats aan, in volgorde waarin ze later gemonteerd moeten worden. Met behulp van de bouwkraan komen de elementen op hun plaats te staan. Met schroeven of nagels maakt men op de hoeken de elementen aan elkaar vast. Over het algemeen is de montage eenvoudig en kan die met behulp van normaal timmermansgereedschap gebeuren. De gevelelementen zijn bij ons project al voorzien van kozijnen. Na montage kan de verdere afwerking van het casco gebeuren. Binnenafwerking (wanden, vloeren, plafonds, installatie en inrichting) kan in principe onafhankelijk van de buitenafwerking (gevelbekleding, schilderwerk) plaatsvinden.
casco woonblok 14 gevelsluiting hsb elementen woonblok 14
